Precyzyjne i bezpieczne układanie linii kablowych wymaga nie tylko fachowo przygotowanego projektu, ale też profesjonalnego sprzętu. Jedną z podstaw jest mechaniczne zaciąganie kabla, do którego wykorzystuje się wciągarki. Jak poprawnie je stosować oraz czym różnią się ich poszczególne rodzaje?
Bezpieczna praca ze wciągarką
Przy układaniu linii kablowych w miarę możliwości odchodzi się od prac ręcznych – przenoszenie kabla przez pracowników ogranicza się do absolutnego minimum. Powszechne zastosowanie znajduje więc taki sprzęt, jak wciągarka kablowa. Podczas prowadzenia linii konieczne jest stosowanie się do danych technicznych, czyli maksymalnej dopuszczalnej siły ciągnięcia oraz promienia gięcia kabla w pionie i poziomie.
Konieczne jest też odpowiednie ustawienie wciągarki, aby uniknąć zmian jej położenia po rozpoczęciu ciągnięcia kabla. Przydatną funkcją urządzenia jest możliwość ustawienia ogranicznika siły zaciągania kabla na pożądaną wartość. Dzięki temu nie ma ryzyka przekroczenia maksymalnej dopuszczalnej siły ciągnięcia i uszkodzenia kabla. Zalecanym rozwiązaniem jest stosowanie wciągarek wyposażonych w rejestrator siły. Ważna jest też płynność, ponieważ prędkość zwijania liny powinno się stopniowo zwiększać od 0 do maksymalnie 25 m/min. Chociaż wciągarki znacznie ułatwiają pracę nad układaniem linii kablowych, konieczny jest stały nadzór nad pracą wciągarki.
Podczas ciągnięcia linii kablowej przydaje się również dodatkowy sprzęt. Do łączenia liny wciągarki z kablem wykorzystuje się tzw. krętliki. Taki sprzęt stosuje się również przy liniach napowietrznych, jednak krętliki różnią się pod względem typu łożyska. Do linii kablowych wykorzystuje się krętliki z łożyskiem ślizgowym, a do linii napowietrznych – krętliki z łożyskiem tocznym.
Jak uniknąć uszkodzeń podczas ciągnięcia kabla?
Na ciągnięty kabel nieuchronnie oddziałują siły skręcające pochodzące z liny stalowej wciągarki. Bez odpowiedniego zabezpieczenia takie naprężenie może prowadzić nawet do uszkodzenia kabli. Krętliki, czyli łączniki obrotowe, wykorzystuje się właśnie, aby tego uniknąć. Podczas prowadzenia linii kablowej konieczne jest też zachowanie odpowiedniego ustawienia wciągarki, dlatego po ustawieniu, warto ją zakotwiczyć. Ważnym elementem zapobiegania uszkodzeniom jest automatyczny ogranicznik, który wyłącza napęd, gdy przekroczona zostanie maksymalna, dopuszczalna siła ciągnięcia.
Ważnym parametrem jest również dopuszczalny promień gięcia kabla. Czasami bywa błędnie identyfikowany z promieniem łuku załomu trasy kabla, tymczasem obie te wartości się różnią. Dopuszczalny promień gięcia to promień, który musi być zachowany podczas prowadzenia linii kablowej, kiedy nie działa żadna siła wzdłużna. Bierze się go pod uwagę np. podczas wprowadzania kabla na słupy czy rozdzielnice.
Promień łuku załomu trasy kablowej jest promieniem ugięcia kabla, kiedy działa na niego siła wzdłużna, czyli podczas ciągnięcia przez ciągarkę. Żeby uniknąć zgięcia pod zbyt ostrym kątem, wykorzystuje się rolki kablowe.
Siłę ciągnięcia kabla ustala się na podstawie kilku istotnych czynników. Znaczenie mają tutaj takie parametry, jak:
- Sposób uchwycenia kabla (za żyłę lub za powłokę kabla).
- Sposób ciągnięcia kabla (pojedynczo za każdą żyłę, lub za wszystkie żyły równolegle).
- Kąty i długość załomów na trasie linii kablowej.
- Przyjęty współczynnik μ.
- Kierunek ciągnięcia kabla.
Dopuszczalna siła ciągnięcia różni się w zależności od odcinka trasy kablowej. Może być większa na prostych częściach linii, a większą ostrożność powinno się zachować przy wykopach, przepustach czy załomach. Pod uwagę bierze się również podłoże, ponieważ każde z nich wykazuje inne tarcie. Najmniejsze jest oczywiście podczas prowadzenia przez rolki kablowe. Nieco zwiększa się, kiedy kable są prowadzone w rurach PVC, rurach HDPE czy rurach azbestowo-cementowych. W razie potrzeby wykorzystuje się więc materiały poślizgowe.
Typy wciągarek kablowych i linowych
Wciągarki wykorzystuje się nie tylko do linii kablowych, ale też napowietrznych. Przy liniach tego drugiego typu zastosowanie znajduje wciągarka linowa. Tego typu urządzenia różnią się głównie pod względem udźwigu. Oprócz tego, zastosowanie znajdują wciągarki łańcuchowe, które sprawdzają się podczas podnoszenia, przesuwania i zabezpieczania ładunków, dzięki trwałej konstrukcji ze stali.
Do układania linii kablowych wykorzystuje się z kolei wciągarki elektryczne, spalinowe, akumulatorowe i hydrauliczne. Dostępne są różne typy tego rodzaju maszyn, zarówno kompaktowe, jak i montowane na przyczepie, co znacznie ułatwia transport. Przy niektórych inwestycjach sprawdzają się jeszcze bardziej zaawansowane rozwiązania np. wciągarki wyposażone w dynamometr z kolorowym ekranem dotykowym czy opcjonalny radiowy pilot zdalnego sterowania.
Zastosowanie znajdują również maszyny wspomagające przepychanie kabla, zarówno elektryczne, jak i spalinowe czy hydrauliczne. Tego typu urządzenia sprawdzają się szczególnie przed załomami, ponieważ zmniejszają naprężenie kabla i zapobiegają uszkodzeniom.
