Podczas układania linii kablowych niezbędne są również łączenia i zakończenia. Do ich tworzenia wykorzystywane są nie tylko mufy i głowice, ale też praski do kabli. Dobór właściwej techniki łączenia jest uzależniony od takich czynników, jak napięcie czy rodzaj izolacji.
Typy łączeń wykorzystywanych w liniach kablowych
Szczególnym wyzwaniem podczas układania kabli jest ich łączenie, ponieważ na końcowym odcinku również trzeba zachować szczelność i izolację. Właśnie dlatego, zastosowanie znajdują takie rozwiązania, jak praska akumulatorowa, głowica czy mufa. Na trasie linii kablowej wykorzystuje się przede wszystkim mufy przelotowe. Sprawdzają się szczególnie na długich odcinkach linii, ponieważ zdarza się, że zawartość jednego bębna kablowego jest za krótka do poprowadzenia całego odcinka trasy. Mufy umieszcza się nie tylko na etapie układania linii, ponieważ po oddaniu linii do użytku wykorzystuje się je do naprawy uszkodzeń. W przypadku linii niskiego napięcia czasem zastosowanie znajdują mufy rozgałęźne, ale raczej nie poleca się ich stosowania, ponieważ w razie awarii, każde rozgałęzienie utrudnia znalezienie miejsca uszkodzenia. Warto też pamiętać, że stosowanie dużej liczby muf zdecydowanie nie jest dobrym rozwiązaniem. Każda z nich to słaby punkt linii kablowej, ponieważ to właśnie w okolicach głowic i muf najczęściej powstają uszkodzenia. Szczególnie unika się muf przejściowych, które miałyby łączyć stare kable z izolacją papierowo-olejową i nowe kable o izolacji z tworzywa sztucznego.
Obecność głowic jest obowiązkowa, ponieważ każda linia musi mieć swój początek i koniec, a to właśnie na nich się je stosuje. Montaż głowic i muf jest jednym z najtrudniejszych i najważniejszych etapów układania linii kablowych. Wymaga montera wiedzy, doświadczenia i wytrwałości, ponieważ każda przerwa w pracy może skutkować zawilgoceniem izolacji.
Materiał wykonania a łączenie żył kablowych
Możliwości sprzętu, wykorzystywanego do układania linii kablowych, są w dużej mierze zależne od materiału wykonania. Podobnie jest w przypadku linii napowietrznych – wciągarka linowa wykonana z aluminium jest przeznaczona do mniejszego obciążenia niż sprzęt ze stali nierdzewnej.
Z różnych materiałów mogą być wyprodukowane również żyły kablowe. Wykorzystuje się między innymi żyły aluminiowe, które można łączyć przez spawanie lub zaprasowywanie. Do największych minusów aluminium należy szybkie utlenianie się. Najstarszą metodą łączenia jest spawanie gazowe, ale zdecydowanie lepsze efekty daje spawanie elektryczne. Podczas spawania stosuje się tarcze ochronne, ponieważ w innym razie mogłoby dojść do przegrzania. Po zespawaniu zakłada się izolację i szczęki chłodzące, trzeba też czuwać, żeby nie doszło do wycieku płynnego aluminium. Warto pamiętać, że z racji na swoją kłopotliwość i konieczność chłodzenia, spawanie jest wykorzystywane coraz rzadziej, a wielu producentów wręcz zabrania łączenia swoich kabli w ten sposób.
Zdecydowanie częściej stosowaną metodą jest zaprasowywanie. Żyłę wystarczy umieścić w szczękach prasy i mocno zacisnąć, dzięki czemu dochodzi do spojenia łączonych materiałów. Stosuje się tutaj właśnie praski do kabli, które mogą mieć napęd ręczny lub hydrauliczny. Ważne, żeby szczęki były wykonane z trwałego materiału, ponieważ siła nacisku musi być bardzo duża.
Kable z żyłami miedzianymi są łatwiejsze do łączenia od tych aluminiowych. Nie trzeba tutaj obawiać się szybkiego utleniania czy wycieku płynnego materiału. Połączenie można prosto zaprasować jednym wgniotem.
Praski do kabli a montaż muf i głowic
Oprócz połączenia żył konieczny jest montaż muf i głowic. Dawniej często wykorzystywane były mufy żeliwne, które łączyły kable o izolacji papierowo-olejowej. Obecnie zastosowanie znajdują raczej mufy wykonane z poliuretanu, przeznaczone do kabli niskiego napięcia. Pozwalają na łączenie trzech lub czterech kabli, dlatego można je wykorzystywać nie tylko, jako mufy przelotowe, ale też rozgałęźne.
Stosunkowo prosty jest montaż mufy wykonanej z żywicy chemoutwardzalnej. Kiedy żyły, powłoki i pancerze są połączone, należy je oczyścić i odtłuścić, a następnie można założyć formę z tworzywa sztucznego, która pozwala na odpowiednie uformowanie żywicy.
Wykorzystywane są również mufy z rur termokurczliwych. Kiedy końce kabla są już przygotowane, można nasunąć na nie wewnętrzną i zewnętrzną rurę termokurczliwą, po czym łączy się żyły. Jak sama nazwa wskazuje, rury są termokurczliwe, dlatego do wykończenia łączenia niezbędne jest ogrzanie ich za pomocą palnika. Klej obkurcza się, dzięki czemu uszczelnia przylegające do siebie powierzchnie.
Niezbędny jest również montaż głowic, które spełniają kilka zasadniczych funkcji:
- zapewniają izolację żył na końcu kabla,
- tworzą szczelne zakończenie kabla,
- dosycają kabel (uzupełniają ubytki syciwa w przypadku kabli o izolacji papierowo-olejowej),
- sztywno mocują rozchodzące się żyły (odporność na zwarcia).
Rodzaj głowic jest zależny od typu kabla. Dawniej najczęściej wykorzystywano głowice żeliwne. Przy kablach o izolacji polwinitowej możliwe jest bezgłowicowe zakończenie kabla. Jeżeli stosujemy kable o izolacji polietylenowej, konieczne jest zastosowanie szczelnej głowicy taśmowej, nawet jeśli kabel znajduje się w pomieszczeniu.
Łączenia i zakończenia to newralgiczne miejsca, które trzeba starannie zabezpieczać – istnieje tutaj duże ryzyko uszkodzenia. Tak ważne jest więc zastosowanie odpowiednich technik oraz sprzętu.
