Podstawą układania linii kablowych jest oczywiście dobór właściwego kabla, ponieważ poszczególne typy mogą różnić się między sobą materiałem wykonania, napięciem znamionowym, które oczywiście nie może być niższe niż planowane napięcie znamionowe sieci, czy izolacją. Warto więc bliżej przyjrzeć się parametrom różnego rodzaju kabli.
Przekrój żył kabli w liniach kablowych
Jednym z bardzo ważnych parametrów jest przekrój żył kabla, ponieważ musi być dobrany do warunków, w których kabel będzie eksploatowany. Wartość prądu obciążenia kabla nie może przekraczać obciążalności długotrwałej. Pod uwagę bierze się też prąd zwarciowy, aby uniknąć sytuacji, kiedy jego wartość będzie zbyt wysoka i kabel podgrzeje się do temperatury wyższej, niż dopuszczalna deklarowana przez producenta. Wykonując projekt, trzeba uwzględnić najbardziej niekorzystne warunki chłodzenia, jakie mogą pojawić się na trasie konkretnej linii kablowej. Pominięcie temperatury przy doborze kabla jest możliwe wyłącznie w przypadku linii zasilających jeden odbiornik i to nie w każdym przypadku. Dopuszcza się to, jeśli linia jest tak ułożona, że jej ewentualna awaria nie przeniesie się na inne linie kablowe, a jej trasa nie przebiega przez tereny zagrożone wybuchem lub pożarem. Takie rozwiązanie stosuje się wyłącznie, jeśli jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie. Dopuszczalną temperaturę zawsze należy brać pod uwagę, jeśli linia kablowa biegnie przez kanały, tunele czy drabinki z innymi kablami.
Dodatkowe parametry trzeba wziąć pod uwagę przy kablach o niskim napięciu (poniżej 1 kV), ponieważ muszą być dobrane na wypadek spadku napięcia. Uwzględnić trzeba też przepisy ochrony przeciwporażeniowej. Mają znaczenie już na etapie układania, kiedy stosuje się taki sprzęt, jak praska do kabli, ale wszystko zaczyna się na etapie doboru odpowiednich kabli.
Izolacja, powłoki, pancerze, osłony
Z niektórych rozwiązań rezygnuje się, aby zapewniać coraz większe bezpieczeństwo i wydajność. Coraz rzadziej stosowane są już kable z izolacją papierową, szczególnie nasyconą syciwem ściekającym. Ważnym zabezpieczeniem kabla są powłoki, pancerze i osłony, ponieważ to dzięki nim izolacja nie zostanie uszkodzona przez niebezpieczne czynniki znajdujące się na trasie linii kablowej. Często wykorzystuje się osłony z tworzyw sztucznych, ponieważ zabezpieczają przed zniszczeniami z powodu przemieszczającego się gruntu czy prądów błądzących. Przed nadmiernymi naprężeniami chroni za to pancerz wykonany z drutów. Szczególnych zabezpieczeń wymagają żyły kabli sygnalizacyjnych – trzeba zabezpieczyć je na wypadek oddziaływania pola elektromagnetycznego. Po naprawach czy wymianach, zawsze należy zadbać o przywrócenie szczelnej ochrony kabla, dlatego zastosowanie podczas wykonywania łączeń znajdują takie narzędzia, jak zaciskarka do kabli.
Kable przeznaczone do specjalnych zastosowań
Projektując linie kablowe, nie da się uniknąć pewnego rodzaju przeszkód, dlatego trzeba się do nich dostosować. Zdarza się, że kable muszą biec w wodzie lub pod dnem rzek, kanałów i innych zbiorników wodnych. Wilgoć jest bardzo szkodliwa dla kabli i szybko może prowadzić do ich uszkodzeń, dlatego w takich miejscach powinno się stosować kable opancerzone z antykorozyjną osłoną wykonaną z tworzywa sztucznego.
Szczególna ostrożność konieczna jest również w tunelach, kanałach i innego rodzaju pomieszczeniach. Istnieje tutaj zwiększone ryzyko pożaru, dlatego zastosowanie znajdują kable o zwiększonej odporności na rozprzestrzenianie płomieni. Zdarzają się odstępstwa od tej zasady, ale wtedy trzeba wyjątkowo zadbać o ochronę przeciwpożarową.
Ochrona kabli przed uszkodzeniami
Nawet najlepiej dobrany kabel nie jest całkowicie odporny na uszkodzenia, jednak ze względu na dość wysokie koszty napraw przy liniach kablowych, stosuje się szereg zabezpieczeń, które zmniejszają ryzyko awarii do minimum. Pierwszym rodzaje uszkodzeń, przed którymi należy chronić, są oczywiście uszkodzenia mechaniczne. W miejscach, gdzie ryzyko jest szczególnie wysokie, kable należy układać w osłonach. Chodzi tutaj przede wszystkim o kable układane na:
- Mostach, wiaduktach, przyczółkach.
- Na wysokości powyżej 250 cm (jeśli do kabla mogą mieć dostęp osoby postronne).
- Pod drogami, torami, szlakami komunikacyjnymi, zbiornikami wodnymi itp.
W wyjątkowych sytuacjach można zrezygnować z używania osłon. Dotyczy to jednak wyłącznie kabli o napięciu znamionowym maksymalnie 30 kV. Spełnione muszą być też inne warunki, dotyczące podłoża: kable bez osłon można układać pod drogami z nawierzchnią rozbieralną oraz pod drogami (zbiorczymi, lokalnymi, dojazdowymi) z nawierzchnią nierozbieralną, o ile równolegle do trasy linii kablowej biegnie wolna osłona otaczająca.
Oczywiście uszkodzenia mechaniczne nie są jedynym ryzykiem, przed którym trzeba chronić kable. Stosuje się więc również powłoki zewnętrzne odporne na korozję, powłoki lub osłony chroniące przed prądami błądzącymi oraz wykorzystuje się kable odporne na promieniowanie UV.
Linie kablowe są trwałe i bezpieczne, ale żeby optymalnie działały, konieczny jest dobór właściwych kabli i zabezpieczeń. Właśnie dlatego, duże znaczenie mają takie czynniki, jak materiał wykonania osłony, pancerza czy izolacji.
