Podczas tworzenia linii kablowej nietrudno o uszkodzenie izolacji, co przedłuża inwestycję oraz wiąże się z dodatkowymi kosztami. Konieczne jest więc zastosowanie odpowiedniego sprzętu oraz kierowanie się dobrymi praktykami i zasadami BHP. Nie bez powodu wykorzystuje się z pozoru proste zabezpieczenia, takie jak włókno szklane czy pończochy do kabli.
Sposoby układania kabli
Podczas układania kabla mamy do czynienia z wieloma czynnikami ryzyka, które mogą powodować uszkodzenia, takimi jak: nierówności terenu, zbyt duża prędkość lub siła ciągnięcia czy niewłaściwe prowadzenie kabla na załomach. Trzeba uważać na możliwość uszkodzenia elektrycznego, środowiskowego i mechanicznego. Żeby ich uniknąć, stosuje się trzy różne metody ciągnięcia kabla:
- Z pomocą specjalnej głowicy kablowej,
- Z użyciem specjalnie zaprasowanego uchwytu, który pozwala ciągnąć za żyłę roboczą kabla,
- Z wykorzystaniem uchwytu do ciągnięcia za powłokę zewnętrzną kabla (tzw. opończę kablową).
Niezależnie jednak, jaki będzie sposób zaciągania kabla, nie da się uniknąć oddziaływania siły skręcającej na kabel, dlatego pojawia się ryzyko uszkodzenia. Oprócz takiego sprzętu, jak zaciskarka hydrauliczna, stosuje się więc krętliki, czyli łączniki obrotowe, które to niwelują. Nie można tutaj jednak stosować krętlików z łożyskiem tocznym, ponieważ są przeznaczone do linii napowietrznych, a nie linii kablowych.
Konieczne jest też dobre zakotwiczenie wyciągarki, aby jej położenie nie uległo zmianie podczas układania kabla. Wybór wyciągarki również ma znaczenie, ponieważ dobrze, jeśli jest wyposażona w automatyczny ogranicznik siły ciągnięcia, który wyłączy napęd, kiedy osiągnięta zostanie maksymalna dopuszczalna wartość. Konieczne jest też stosowanie się do dopuszczalnych wartości zginania kabla. Warto pamiętać, że dopuszczalny promień gięcia kabla musi być zachowany, jeśli na kabel nie oddziałują żadne siły wzdłużne. Można odnosić się do niego, kiedy wprowadzamy kabel do urządzeń energetycznych np. rozdzielnic czy na słupy linii napowietrznej. Nie można jednak utożsamiać dopuszczalnego promienia gięcia z promieniem łuku załomu kabla. Jest to inna wartość i odnosi się do promienia ugięcia kabla na trasie linii kablowej, kiedy działa siła wzdłużna – wynika z działania wyciągarki. Konieczne jest więc ustawianie rolek kątowych, żeby uniknąć uszkodzeń.
Jak wygląda mechaniczne zaciąganie kabla?
Do mechanicznego zaciągania kabla konieczne jest zastosowanie wyciągarki. Oprócz zakotwiczenia i kontroli siły ciągnięcia, trzeba pamiętać o wymaganej prędkości: powinno się ją płynnie zwiększać od 0 do maksymalnie 25 m/min. Konieczne jest też nadzorowanie pracy wyciągarki.
Uchwycenie kabla jest możliwe na kilka sposobów. Prostym rozwiązaniem jest wykorzystanie oczka ciągnącego, które zostało zamontowane przez producenta. Alternatywą dla oczka jest po prostu głowica ciągnąca. Jeśli kabel jest ciągnięty za pomocą zaprasowanej końcówki kablowej, konieczne jest zabezpieczenie przed wilgocią i brudem. Do tego celu zazwyczaj wykorzystuje się taśmę lub rurę termokurczliwą. Do uchwycenia kabla sprawdzi się również pończocha do kabli, pojedyncza lub potrójna. Nie można jednak wykorzystywać opończy przeznaczonych do linii napowietrznych ze względu na różnice w parametrach.
Od metody uchwycenia kabla zależny jest odcinek, który trzeba odciąć. Jeśli kabel jest ciągnięty za żyłę główną, trzeba odciąć 0,5 metra, a w przypadku zastosowania pończochy: 110% jej długości. Konieczne jest też stosowanie na trasie rolek kablowych: najpopularniejsze są oczywiście rolki typu V, ale zazwyczaj niezbędne są również rolki przelotowe i końcowe. Do przeciągania kabli przydaje się też bardzo prosty sprzęt, taki jak stalka do kabli.
Czy ręczne przenoszenie kabli jest dopuszczalne?
Ręczne przenoszenie kabla jest dopuszczalne, ale tylko pod określonymi warunkami. Po pierwsze, pracownik musi trzymać go w obu dłoniach. Po drugie, w trakcie transportu kabel nie może ocierać się o podłoże ani żadne inne elementy. Uważać trzeba też na dopuszczalny promień gięcia kabla, żeby uniknąć uszkodzenia. Takich prac nie powinno się wykonywać w pojedynkę, ponieważ ciężar na jednego pracownika nie może przekroczyć 25 kg, a odległości między kolejnymi osobami nie mogą być większe niż 4 metry. Nie jest dopuszczalne np. przenoszenie kabla na ramieniu.
Ręczne rozciąganie kabla również jest możliwe tylko w konkretnych sytuacjach. Takie rozwiązanie jest dozwolone, jeśli mówimy o krótkim odcinku, nieprzekraczającym 100 metrów. Nie mogą się tam znajdować długie przepusty. Kabel układa się w formie pętli na brzegu wykopu, a następnie wciąga się go do wykopu, w kierunku przeciwnym do metody zwijania pętli. Pracowników powinno się podzielić na grupy: pierwsza z nich ciągnie końcówkę kabla, kolejna kontroluje przeciąganie kabla i jego ułożenie na rolkach.
Linie kablowe są mniej awaryjne i bezpieczniejsze od napowietrznych, ale ze względu na dość wysoki koszt inwestycji, bardzo ważne jest stosowanie się do dobrych praktyk, żeby uniknąć uszkodzenia układanych kabli.
